-
1 акылга таман
= акылы таман; акылга таманча; акылы таманча1) см. акылга җиңел 1)2) см. акылга сай 1)3) см. акылсыз 1) а), 2) -
2 акылга таманча
-
3 акылы таман
-
4 акылы таманча
-
5 акыл
сущ.1)а) ум, ра́зум; интелле́кт || у́мственный (труд), интеллектуа́льныйакыл яшьтә түгел - башта — (посл.) ум не в во́зрасте, а в голове́
акыл зәгыйфьлеге — у́мственная сла́бость
б) ум, рассу́док, рассуди́тельность || у́мственный, рассу́дочный ( анализ)в) благоразу́мие, рассуди́тельность; созна́ние, созна́тельностьакылың кайда иде соң синең? — где́ же была́ твоя́ рассуди́тельность (благоразу́мие)?
г) ум, разу́мность, (как сле́дствие о́пыта) ум-ра́зум, му́дрость; умудрённостьпрактик акыл — практи́ческий ум (му́дрость, умудрённость)
мәкальдә чагылган тирән акыл — глубо́кая му́дрость, отражённая в посло́вице
2) разг.а) мысль, иде́якаян килде әле сиңа бу акыл ? — отку́да у тебя́ э́та мысль?
б) сове́т, наставле́ниеаның акылы белән йөрсәң... — бу́дешь его́ слу́шаться... (ещё и не то бу́дет)
ата-ана акылын тоту — приде́рживаться (слу́шаться) роди́тельского наставле́ния
3) в знач. нареч. акылга у́мственно, интеллектуа́льно, в у́мственном (интеллектуа́льном) отноше́нии (созреть, подняться); по уму́ (уму́-ра́зуму), умо́м ( быть выше или ниже кого)акылга бер чамарак алар — у́мственно они́ почти́ одина́ковы
акылга үсү — вы́расти (созре́ть) у́мственно
4) в функ. сказ. акылында вменя́емый спец. (преступник, подсудимый)•- акыл теше
- акылы сау
- акылга сау••акыл алдан йөрү — быть сообрази́тельным (сметли́вым, предусмотри́тельным, дальнови́дным, дога́дливым), быть спосо́бным предви́деть (предусмотре́ть)
акыл арттан йөри — ≈≈ за́дним умо́м кре́пок
акыл башка килү — см. акылга килү 1)-3)
акыл баштан китү — см. акыл китү 1), 2)
акыл белән эш итүчән — рассуди́тельный; толко́вый
акыл бизмәненә салу (салып үлчәп карау) — в голове́ (уме́) взве́шивать (взве́сить, прики́дывать/прики́нуть); см. тж. акыл белән уйлап карау
акыл булсын — пусть (э́то) бу́дет (послу́жит) уро́ком; э́то кому́ нау́ка (на бу́дущее); что́бы (впредь) непова́дно бы́ло ( кому)
акыл җиңеләю — см. акылга җиңеләю
акыл җитү — сообрази́ть ( что), догада́ться ( о чём), доду́маться ( до чего), умудри́ться, ухитри́ться
акыл ирешми — см. акыл җитми
акыл кергән — умо́м (у́мственно) вы́рос; умудрён ( жизненным опытом); в (при) своём (здра́вом) уме́; со свои́м умо́м
акыл кертү — см. акылга утырту 1)
акыл кушканча — по веле́нию ума́ (делать что, поступать как), по веле́нию (тре́бованию) рассу́дка
акыл өләшкәндә йоклап калган (йоклап биләмдә, урманда, мич башында калган) — см. акылсыз 1) а); акылга сай 1)>
акыл өләшү — см. акыл өйрәтү 2)
акыл сата башлау — ирон. зау́мничать, зау́мничаться
акыл сыеклану — прост.; см. акылга җиңеләю
акыл сыйдырмау — см. акылга сыймау
акыл утырту — см. акыл керү
акыл утыру — см. акыл керү
акылга зәгыйфь — см. акылга җиңел 1)
акылга муафыйк — см. акылга ятышлы 1)
акылга (акылы) үсмәгән — умо́м не вы́шел
акылга туймаган — см. акылсыз 1) а), 2)
акылга утыру — см. акыл керү
акылга яту — каза́ться (показа́ться, представля́ться) разу́мным (благоразу́мным, рациона́льным, логи́чным)
акылга өйрәтү — см. акыл өйрәтү
акылдан шашкан — см. акылдан язган
акылдан шашу — см. акылдан язу
акылдан ычкыну — прост.; см. акылдан язу
акылны алу — см. акылдан яздыру
акылны башка җыю — см. акылны җыю
акылны эчү — прост. ра́зум (ум) пропива́ть (пропи́ть)
акылны югалту — см. акылдан язу 3)
акылы бармакка урарлык (чорнарлык) та юк — ума́ ни на грош у него́
акылы кыска — ум ко́роток ( у кого)
акылы (акылга) сау — в себе́, в здра́вом уме́, в по́лном (здра́вом) рассу́дке
акылы эшли — голова́ ( чья) рабо́тает (ва́рит, сообража́ет)
акылың алтын икән — ирон.; шутл. ишь како́й, у́мный (у́мник, у́мница) (вы́искался, нашёлся), губа́ не ду́ра; ишь чего́ захоте́л (... куда́ махну́л)
акылы үзе белән — семь пя́тниц на неде́ле
- акыл алу- акыл белән уйлап карау
- акыл бирү
- акыл җитмәслек
- акыл җитми
- акыл иясе
- акыл йөртеп карау
- акыл йөртү
- акыл керү
- акыл сату
- акыл китү
- акыл өйрәтү
- акылга өйрәтү
- акыл сайлыгы
- акылга җиңел
- акыллы җиңел
- акылга җиңеллелек
- акылга җиңеләю
- акылга килү
- акылга сай
- акылы сай
- акылга сайлык
- акылга сыймау
- акылга таман
- акылы таман
- акылга таманча
- акылы таманча
- акылга утырту
- акылга ятышлы
- акылдан язган
- акылдан яздыру
- акылдан язу
- акылдан язып
- акылдан язар дәрәҗәдә
- акылны җыю
- акылы башында
- акылында
- акылы камил
- акылы төштән соң
- акылы үзе белән
- акылы үзендә
- үз акылы үзендә
См. также в других словарях:
тиле-миле — Тилегә тартым, килделе киттеле, акылга таман … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тилемсә — Тилегә тартым, килделе киттеле, акылга таман … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хыялый — (ХЫЯЛЫЙЛЫК) – с. 1. Фантастик, уйдырма, хыялда гына туган; тормышта булмаган, реаль булмаган 2. Серле; романтик 3. Уйчан (күз карашы, йөз тур.) 4. Хыялланырга ярата торган, хыялга бирелүчән 5. Тиле миле, акылга таман … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чак-чак — рәв. 1. Көч хәл белән, көчкә, авырлык белән, кыенлык белән 2. Бераз, беркадәр, азрак; җиңелчә буран чак кына басылды 3. Нин. б. эш хәрәкәтнең аз гына башкарылмый калуын, башкарыла язуын белдерә чак егылмый калды чүт чүт Думага китми калды. III.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәк — рәв. 1. Көч хәл белән, көчкә, авырлык белән, кыенлык белән 2. Бераз, беркадәр, азрак; җиңелчә буран чак кына басылды 3. Нин. б. эш хәрәкәтнең аз гына башкарылмый калуын, башкарыла язуын белдерә чак егылмый калды чүт чүт Думага китми калды. III.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәк-чәк — рәв. 1. Көч хәл белән, көчкә, авырлык белән, кыенлык белән 2. Бераз, беркадәр, азрак; җиңелчә буран чак кына басылды 3. Нин. б. эш хәрәкәтнең аз гына башкарылмый калуын, башкарыла язуын белдерә чак егылмый калды чүт чүт Думага китми калды. III.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүт — рәв. 1. Көч хәл белән, көчкә, авырлык белән, кыенлык белән 2. Бераз, беркадәр, азрак; җиңелчә буран чак кына басылды 3. Нин. б. эш хәрәкәтнең аз гына башкарылмый калуын, башкарыла язуын белдерә чак егылмый калды чүт чүт Думага китми калды. III.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүт-чүт — рәв. 1. Көч хәл белән, көчкә, авырлык белән, кыенлык белән 2. Бераз, беркадәр, азрак; җиңелчә буран чак кына басылды 3. Нин. б. эш хәрәкәтнең аз гына башкарылмый калуын, башкарыла язуын белдерә чак егылмый калды чүт чүт Думага китми калды. III.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
